Kök Hücre
Vücuttaki özelleşmiş hücre türleri.
Yeni hücreler oluşturmak için tekrar tekrar bölünebilen, bölündüklerinde özelleşmiş hücre tiplerine dönüşebilen, kendilerini yenileme yeteneği olan, canlıların doku ve organlarını oluşturan ana hücrelerdir.
Kök hücreler;
- Oksijen taşıma, hormonal ve sinirsel iletişimi sağlama gibi hayati görevleri yerine getiremese de bu görevleri yerine getirmesi gereken hücrelerin oluşumunda rol oynar,
- Bir ömür boyu kendini yenileyebilir,
- Vücutta ihtiyaç duyulan her bölgede yer alır,
- Bölünebilme, çoğalabilme yapısına sahiptir,
- İhtiyaç doğrultusunda farklılaşarak, diğer hücrelerin gelişimini, olgunlaşmasını, çoğalmasını sağlar.
Kök hücrelerin başlıca 3 çeşidi vardır:
1-Embriyonik Kök Hücreler
Büyümekte ve bebeğe dönüşmekte olan embriyoya yeni hücreler sağlar. Tüm hücre türlerine dönüşebilirler.
2-Yetişkin Kök Hücreler
Vücuttaki bazı hücre türlerine dönüşebilirler. (Örnek=Kan kök hücreleri sadece kandaki belirli hücre türlerine dönüşebilir)
3-İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücreler (Laboratuvarda yapılan kök hücreler)
Bu hücreler laboratuvar ortamında normal yetişkin vücut hücrelerinin alınıp, yeniden programlanması ile kök hücre haline dönüşmesidir. Tüm hücre türlerine dönüşebilirler.
Kök Hücre Tedavisi:
Hücreler, dokular ve organlar çeşitli nedenlere bağlı olarak zarar görebilir ya da yitirilebilir. Bu duruma gelmiş vücut bölgelerini yenilemek amacıyla kök hücre nakli yapılarak, yeniden hücre oluşturma yöntemi denenir.
Kök hücreler kemik iliği ve kanda bulunan tüm hücreleri üretebilme yeteneğine sahiptir.
Kök hücre nakillerinde kök hücreler; kandan, kemik iliğinden, göbek kordonundan elde edilirler.
Kök hücreler; kişinin kendisinden, uyumlu bağışçıdan ya da yarı uyumlu bağışçıdan alınır.
- Uygun kök hücre bulunur,
- Bulunan kök hücre hastanın damar yolundan ya da hasarlı bölgenin direkt olarak üzerine enjekte edilir.
- Kök hücreler kemik iliğini bulup yerleşir.
- Yaklaşık 2 hafta içinde kemik iliğinde, hastaya bir ömür boyu yetecek kadar kan yapımı başlar. Bu durum ‘’kemik iliğinin tutması’’ olarak bilinir.
- Tedavinin başarı oranı çeşitli nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda kök hücre tutunması gerçekleşmeyebilir. Bu durumlarda kök hücre nakli tekrarlanır.
Kök Hücre Tedavisinin Başlıca Kullanım Alanları:
- Kemik iliği yetmezlik sendromları,
- Lenfoma,
- Lösemi,
- Anemi,
- Organ kanserleri,
- Kalıtsal ve doğumsal kan hastalıkları,
- Kalıtsal metabolik hastalıklar,
- Diyabetik yaralar,
- Yanık tedavileri,
- Medikal estetik,
- Multiple miyelom.